(«Oğru elə bağırdı ki, doğrunun bağrı yarıldı» - çox klassik məsəldir)
R.T. Ərdoğan hakimiyyətini dünyəvi Türkiyəni islamlaşmaya aparan xəyali
Ədalət və İnkişaf Partiyasına yaxın olan insanların şüurunu çevirməkdə
xeyli uğurlar qazanıb. Artıq 10 ildir ki öz ölkələrini – Atatürk
Türkiyəsini sevən vətəndaşların ictimai şüurunu, vaxtıkən Türkiyənin baş
naziri olan Nəcməddin Ərbakanın başçılıq etdiyi «Rifah» partiyasının
qarşıya qoyduğu antiatatürk elementləri ilə zahərləyirlər.
Partiyanın adının dəyişdirilməsi öz mənfi rolunu oynadı: bu, Türkiyə
cəmiyyətində ədalətli əlaqələrin bərqərar olunması barədə seçkiqabağı
vədlərə inanmış adi, sadə vətəndaşları öz tərəflərinə çəkmək imkanı
verdi. Lakin çox təəssüf ki, təcrübədə bütün bu yalançı şüarlar və
vədlər təkhakimiyyətlilik arzusunda olan R.T.Ərdoğanın siyasətindən
kənarda qaldı. Üstəlik də, onların yerinə xalqa və dövlətçiliyə zərbə
vuran Ərdoğan "dəyərləri” önə çəkildi.
Öz qibləgahı, Türkiyənin islamlaşmasının qəti tərəfdaşı, «Rifah»
partiyasının keçmiş baş katibi Nəcməddin Ərbakanın baş nazir
vəzifəsindən istefaya göndərilməsini həzm etməyən R.T.Ərdoğanın qisas
fikri onun üçün vacib məqsədə çevrildi. O, hər zaman cəmiyyətdən gizli
yerdə, özünün şüur altında yaşayıb və az qala Türkiyənin dünyəvi
sistemini sona yetirəcək bir vəziyyətə gətirib çıxartdı. Xalq ilk
zərbəni hələ Parlamentin keçmiş çağırışında aldı. Xatırladaq ki,
İstambul şəhərinin büdcəsindən oğurluğa görə, həbsə məhkum olunmuş
R.T.Ərdoğanın Parlamentə yolu bağlı idi. Lakin xalqın, konstitusiya
məhkəməsinin və Türkiyə dövlətçiliyinə zəmin olan hərbi qüvvələrin gözü
qarşısına qanuna zidd olan addımlar ataraq – Ədalət və İnkişaf
partiyasının nümayəndələrinin çoxluq təşkil etdiyi yeni parlament
tərəfindən məhkəmə qərarı ləğv edildi, məhkumluq üzərindən götürüldü.
Təzə peyda olan deputatlardan biri istefa verdi və Ərdoğan onun yerinə
seçildi. Hakimiyyət tərəfdarlarının parlamentdə çoxluğunun atdığı bu
addımlar sözsüz ki, Türkiyədə demokratiyanın sonunun başlanğıcı oldu.
Sonrakı islahatlar: Konstitusiya məhkəməsinin səlahiyyətlərinin sıfıra
endirilməsi, hərbi çevrilişə hazırlıq kimi uydurulmuş ittihamla hərbi
rəhbərliyə kütləvi hücum (arasında bir çox generallar da olan təxminən
250 hərbiçinin həbsi) – bunların hamısı birlikdə Türkiyə demokratik
dünyəvi dövləti üçün ciddi zərbə idi. Bu gün Türkiyədə 49 jurnalist
həbsxanada saxlanılır. Bu, dünya rekordudur! Türkiyədə son illərdə
diktaturanın hökm sürməsini sübut edən bir çox faktları sadalamaq olar.
Lakin, dediyimiz də kifayətdir.
Kürdüstan fəhlə partiyasına qarşı müharibənin başlanması dəqiq və
vaxtında hesablanan bir tədbir idi. Məqsəd – Kürd döyüşçülərinin
üzərində qələbə deyil, hərbiçilərin nüfuzunun endirilməsi olmuşdur. Hər
kəs yaxşı bilri ki, hətta bir əsgərin ölümü Türk xalqının faciəsi kimi
qəbul olunurdu. Orduda xidmət – Atatürkün 1923-cü ildə yaratdığı və nə
vaxtsa gücdü olan hərbi sistemindən söhbət gedir. Hərbi mükəlləfiyyət
Türkiyənin hər bir vətəndaşının müqəddəs borcudur. Lakin, təxminən 10 il
ərzində sülh şəraitində minlərlə türk əsgəri həlak olmuşdur. Bu gün,
hətta 10-15 əsgərin ölümü artıq sadə bir hadisə sayılır və bu, əlbəttə
ki, dünyəvi dövlətin zamini sayılan hərbiçilərin nüfuzuna olduqca ciddi
zərbə vuran bir amildir. Türkiyənin siyasi quruluşunu müəyyənləşdirən,
laisizm (dünyəvilik) prinsipləri indi ciddi basqı altındadır.
Bütün bunların nəticəsində, Ərdoğanın fikrinə və amalına görə,
islamlaşmaya yol açılmışdır. Bu nöqteyi nəzərdən o, məntiqcə haqlı idi.
Hərbi rəhbərlik yeni ideyaya tabeçilik nümayiş etdirdi və əvəzində
payını da aldı. Beləliklə, cüzi səy nəticəsində mütləq hakimiyyətçiliyə
doğru ən mühüm addım atmağa imkan yaratmış oldu. Konstitusiya məhkəməsi
və hərbi rəhbərlik neytrallaşdırdı. Bu, son qələbə, Atatürkün
vəsiyyətinin tez bir zamanda dəfninə ümid verdi. Bu, bir növ reallığa
çevrildi. Türk Respublikasının təməl əsaslarını qorumağa kimsə olmadı.
Siyasi partiyalar güc vasitəsilə, KİV-lərin köməyi ilə bir küncə
qısılıblar, konstitusiya mühakiməsi indi ölkəni iki düşmən düşərgəyə
bölmüş hakim partiyanın maraqlarına xidmət edir. Bu, hakim partiyanın
əlində ciddi silaha çevrilib. Nəhayət, qonşu Liviya və Suriyaya qarşı
olduqca soyuq və hətta düşmən münasibət, Suriya ərazisində qatil radikal
islamçı adlandırılan döyüşçülərin silahlandırılması və onlara yardım
hakimiyyətin ayaqları altındakı torpağın sürüşməsinə gətirdi.
Türkiyəni və onun daxilindəki dünyəvi siyasi sistemi qaçılmaz
ölümdən qurtarmaq üçün ümidsizliyə düçar və fədakarlığa hazır olan türk
milləti qalxdı. Onun səbir kisəsi artıq dolub və vətəndaşlar
dünyəviliyin yeddi prinsipinə əsaslanan dövlətçiliyin imicindən ləkəni
silmək və Türkiyədə Atatürkçülüyü aradan qaldırmaq istəyən indiki siyasi
hakimiyyətindən qurtulmaq üçün ayağa qalxmalı oldu.
Bu, heç nəyə yaramayan prezident və intiqamçı baş nazirin əlində
islam dini güclü dəyənək oldu ki, həmin dəyənəklə də xalqa, demokratik
dəyərlərə, mili ideologiyaya olduqca bərk zərbələr endirildi.
İslamda millət anlayışı yoxdur, bu din özündə ümumbəşəri dəyərlərin
elementlərini cəmləşdirir. İslam millətçiliyi inkar edir. Bu anlayış
islamçılığa ziddir. Türkiyə isə artıq 90 ildir ki, türkçülük-turanizm
bazasının üzərində dayanır. Bununla belə islama və onun verdiyi
dəyərlərə hücumlar olmayıb, islam təhlükə altına alınmayıb.
Məlum oldu ki, "pozitiv” millətçiliyin sonu Türkiyəni aqressiv
islamçıların xidmətinə gətirəcək. Qonşu Suriyada buna cəhdlər ciddi və
təhlükəlidir. Axı Ərdoğan Suriyada hökümət qüvvələrinə qarşı amansız
müharibə aparan yaraqlı radikal ekstremist islamçıları dəstəkləyir və
Suriya xalqının faciəsinini nəzərə almadan, Bəşər Əsəddən prezident
vəzifəsini tərk etməyini tələb edir və bununla da siyasət və
diplomatiya, dostluq və mənəviyyatın bütün qaydalarını pozmuş olur.
(Bu günlərdə Suriyanın vitse-prezidenti ona məsləhət görüb ki, Qətərdə
siyasi sığınacaq axtarsın və Türkiyənin baş naziri vəzifəsini azad
etsin. Amma bu, artıq cavab intiqamıdır).
Radikal islamçi döyüşçülərini «Suriya azadlıq ordusu» adlandıraraq,
o, hamının yaxşı anladığı islamdan uzaq olan Səudiyyə Ərəbistanı və Qərb
tərəfindən zombiləşdirilmiş Qətər tərəfindən maliyyələşdirilən
doyüşçülər sırasından hakimiyyət strukturlarını formalaşdırılmasını
təklif edir. Mühacirətdə hökümət yaratmaq ideyasını reallaşdırmağa
çalışır. Nəticədə, döyüşçülərin əllərinə ölüm silahına çevrilmiş neft
dollarları düşür. ABŞ və Avropa Birliyi ölkələrinin Suriyadakı
hakimiyyəti qeyri-demokratik yollarla güc və silahlı qarşıdurma
yaratmaqla dəyişmək arzusu Ərdoğanın ürəyicə oldu. ABŞ-a lazım olduğunu
hiss edərək, o özünü az qala «islam dünyasının sultanı» elan etməyə
tələsdi.
O artıq antihökümət nümayişlərinin iştirakçılarını "ekstremist,
talançı” və radikal yönümlü "tör-töküntü” adlandırır. Belə hallarda
müdrik bir kəlam yada düşür: «Oğru elə bağırdı ki, doğrunun bağrı
yarıldı!» Bu hərəkət, qəribə və heç bir sağlam məntiqə uyğun deyil.
Ətrafdakı bütün ölkələrdə hökümət əleyhinə çıxanlar, R.T.Ərdoğan üçün
üsyançılar adlanır, burada isə "ekstremist”, "narkoman” elementlər kimi
qələmə verilir.
Ərdoğanın düşündüyünə görə, islamlaşdırılma onun «Türkiyənin
sultanlaşdırılması» barəsində arzusunu reallaşdırmağa gətirə biləcək bir
yoldur. Tarix təsdiq edir ki, yalnız dardüşüncəli, zəif intellektə
malik olan insanlar özlərinə böyük arzularla təsəlli verirlər.
Zavallılar… həyata keçirə bilməsələr də, heç olmasa bunu arzulayırlar!
Pis vərdişdir! Lakin unutmayaq ki, dahilikdən kütlüyə yalnız bir addım
var!
Osmanlı imperiyasının bütün sultanları kiçik istisnalarla,
dözümlülük və tolerantlıq şəraitinin yaradılmasına can atırdılar,
təbəələrin arasında isə tək türklər deyil, eləcə də digər xalqların
nümayəndələri də var idi, o cümlədən də yəhudilik və xristianlıq dininə
etiqad edənlər.
Osmanlı imperiyasının real sonu 1923-cü ildə baş verib. O zaman
Atatürk və onun tərəfdaşları tərəfindən yenicə yaradılan və dinin
dövlətdən ayrılması şərtilə, dünyəvi dövlət ideologiyası olmadan
reallaşdırıla bilməyən Türkiyyənin mövcudluğu mümkün deyildi. O çətin
zaman kəsiyində Türk Respublikasının özəyini güclə qoruyub saxlaya
biliblər. Atatürkün dünyəvilik prinsipləri hazırkı Türkiyə xalqlarını
xilas etdi. O, müsəlman ölkələri arasında bir növ yaşıl adaya çevrildi.
Faciəvi keçmişə qayıdış Atatürkçülüyün dahi ideyalarına əks getmək
Türkiyəni onilliklərlə geriyə ata bilər. K.Atatürkün dinin dövlətdən
ayrılması barədə dekretini rədd edərək, Ərdoğan Türkiyəni Ərəbistan
yarımadasının monarxları və şeyxlərinin başçılıq etdiyi nəhənd islam
dünyasını özünə tabe etmək prosesinə qoşmaq istəyir. Bu monarxiyalar və
səltənətlərdə xalqların azadlıq və müstəqil düşünmə hüquqları da yoxdur.
Bunun əksini düşünənlər həmin ölkələrdə hökm sürən islam qaydalarının
nə qədər sərt olduğunu bilmirlər. Bir ölkədə ki, xüsusi Ali cəllad
idarəsi rəsmən fəaliyyət göstərirsə və cəlladlar nəsli təlim keçirsə,
ildə yüzlərlə insanların başı bədənindən ayrılırsa, bunu necə islama
calamaq olar? Söhbət Səudiyyə Ərəbistandan gedir.
Lakin islamın bu əməllərə, günahlara aidiyyəti yoxdur. Şeyxlərin
islama olan "məhəbbətini” və "dinpərəstlikllərini” mən qeyri-səmimi və
islam prinsiplərinə uyğun olmayan hesab edirəm. Bir nümunə: Quranda
sələmçilik qadağa olunub. Lakin ərəb şeyxlərinin milliardları və
cəvahirəti qərb banklarındadılar və onlara böyük faiz formasında
gəlirlər gətirirlər. Ona görə onların olduqca insanpərvər din olan
islama münasibətlərinin şəxsi mənfəətli səbəbləri var. Hər şeyi həm
Allahdan, həm də öz vətəndaşlarından dini çətir altında gizlənib, yer
üzündə Allahın nümayəndəsi vəzifəsini tələb edənlər öz faciəvi
sonluqlarını indi anlamalıdırlar.
Bəs onda Ərdoğan kimləri özünə nümunə görür? Hər şey gün kimi aydındır!
Dövlət idarəçiliyində dinin tətbiqində bircə dənə də uğurlu nümunə
yoxdur. İslam bunun üçün yalnız ümumi prinsipləri müəyyənləşdirib və hər
bir hərəkəti ədalətə bağlayıb. Bu gün biz ən irgənc ədalətsizliyin
şahidləriyik.
Bu, belə deyilsə, onda ətrafa nəzər salın, əgər siz müsbət və düzgün
bir yol görsəniz, onda bizə də islam dininin ədalət qaydalarına uyğun
firavan, əminamanlıq, inkişaf etmiş dövlətlərindən birini göstərin.
Ona görə də Ərdoğanın hərəkəti, onun aqressiv dinpərəstliyi
hakimiyyətin ələ alınması üçün bəsit qaydada seçilmiş bir pərdədir. Mən
bu barədə hələ 2003- cü ildə demişəm, lakin düşünürdüm və çox
arzulayırdım ki, Türkiyədə bu baş verməsin. O, onsuz da inkişaf etmiş
ölkələrin siyahısında yüksək yerdə deyil. Türkiyənin nə Avropada, nə də
Asiyada samballı, xoşa gələn, şərəf gətirən yeri və rolu artıq yoxdur.
Güclü Türkiyədən demək olar ki, xırda elementlər qalıb.
Türkiyənin indiki ağlamalı siyasi vəziyyəti ilk növbədə ABŞ, Qərbə,
Rusiya və İrana sərf edir, çünki onlara bu geopolitik mühitdə qüvvətli
Türkiyə lazım deyil.
Uzaq keçmişdə baş verən təkcə bir faktı sizə xatırladım. Səfəvilər və
Osmanlı imperiyaları aralarındakı müharibənin deyilən səbəbləri formal
xarakter daşıyıb. Səfəvilər şiə, osmanlı soltanları isə sünni idilər.
Lakin din onlar üçün yalnız islam dünyasında hökmranlıq uğurunda
mübarizədə bir növ «pərdə» rolunu oynayıb. O zaman müsəlmanların qanı su
yerinə axırdı! Bunun necə bitdiyini hamı bilir: 1736-cı ildə Səfəvi,
1923-cü ildə isə Osmanlı imperiyası çökdü.
Dini əllərində bayraq edənlərin yadına başqa bir mühüm məqamı salmaq
istəyirəm: Şah İsmayıl Xətainin (1501-1524) osmanlılarla apardığı
müharibənin faciələrlə qurtarmasına həsr olunmuş dua zamanı Roma papası
demişdir: «Tanrı şah İsmayılı bizə mükafat olaraq göndərib!» Türkiyənin
indiki hakimiyyətinə bu həqiqət aydındır. Bəs görəsən, Ərdoğanın
hakimiyyəti kimin üçün mükafat olacaq? Əlbəttə, bu, Türkiyə deyil!
Bütün bunlar mənim şəxsi fikrim və müşahidələrimdir. Mən Türkiyədə
siyasi rejimin dünyəviliyi naminə mübarizə aparan və Atatürkün bizim
üçün yaxın olan dünyəvi Türkiyəni dirçəltməyə can atanların
tərəfindəyəm.rkiy
|